“Unimaginable: that is a word that does not allow itself to be shared, that does not impose restrictions. It is the most comfortable word. If one walks around with this word as a shield, with this empty word, one becomes more sure-footed, landing on solid ground, and one’s conscience catches itself.”
( citaat van Robert Antelme )
—
Robert Antelme is gevangene geweest in KZ Gandersheim, een buitenkamp van KZ Buchenwald. Hij heeft zijn ervaringen beschreven in het boek ‘de menselijke soort’ ( 1947 )
—
Meer lezen over Robert Antelme:
Korte biografie ( Engelstalig ) op de website van de Buchenwald en Mittelbau-Dora Memorials Foundation
Een korte geschiedenis van KZ Bad-Gandersheim in de Duitstalige Wikipedia ( met een verwijzing naar de ‘Heinkel-Werke’, er werd daar namelijk ook gewerkt aan de fabricage van onderdelen voor Heinkel gevechtsvliegtuigen )
Rober Antelme was voor Jacq Vogelaar, auteur van ‘Over Kampliteratuur’ ( 2006 ) een der meest aansprekende schrijvers over kampervaringen. Hij spreekt over hem, en anderen, in een interview met Nicolaas Matsier in Trouw, 4 maart 2006.
—
Die
Baracke der französischen Häftlinge(Aufnahme von
1946).
[ Quelle: Museum der Stadt Bad Gandersheim/ Katholische Pfarrgemeinde Bad Gandersheim ]
--
Ook Désiré Beeck, NN-gevangene nummer 94269, zat, net als Robert Antelme, een tijd in KZ Bad Gandersheim. Zijn verslag is on-line beschikbaar. Het is leerzaam om twee getuigen verslagen van hetzelfde kamp te hebben, temeer daar dit een klein werkkamp was en de mortaliteit onder de gevangenen ongeveer 70 procent bedroeg. Overleven was niet vanzelfsprekend. In het geval van Désiré Beeck duurde zijn weg naar de vrijheid 1353 dagen. Lees zijn verslag hier.
Om eerst alleen het gedeelte over Bad Gandersheim te lezen, klik hier.
( KZ Bad Gandersheim is ook bekend als KZ Aussenlager Brunshausen )
—
Gandersheim herbergt ook een geestelijk literair geheim, Hrosvita von Gandersheim. ( 912 – 973 ). Zij ligt begraven in de abdij van Gandersheim. Hrosvita was kanunnikes van de orde der Benedictijnen, maar ook dichter en dramaschrijfster, en daarmee de ‘first known woman dramatist’.
Om meer te weten te komen
over deze Hrosvita zie wikipedia.nl: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hroswitha_van_Gandersheim
en, meer uitgebreid, met aandacht voor gender, wikipedia.en: https://en.wikipedia.org/wiki/Hrotsvitha.
De werken van de ‘first known woman dramatist’ in A
Digital Library of Works by German Speaking Women: http://sophie.byu.edu/node/3361.
Hroswita op de site van de gemeente Gandersheim:
https://www.bad-gandersheim.de/portal/seiten/roswitha-von-gandersheim-900000043-23910.html